Danh sách các loại bệnh tự miễn dịch thường gặp
Có hơn 100 rối loạn tự miễn dịch khác nhau. Chúng xảy ra khi hệ thống miễn dịch của một người, hệ thống thường tiêu diệt các sinh vật truyền nhiễm, tấn công các tế bào, mô và cơ quan của chính cơ thể đó. Các rối loạn tự miễn dịch khác nhau và có thể tác động đến các cơ quan và hệ thống trên khắp cơ thể—bao gồm máu, hệ tiêu hóa , hệ nội tiết , khớp, hệ thần kinh và da.
Mỗi tình trạng tự miễn dịch được đặc trưng bởi một tập hợp các dấu hiệu và triệu chứng do cơ thể tấn công có chủ đích vào các loại mô cụ thể.
Trong bài viết này, hãy cùng chúng tối điểm qua các loại bệnh tự miễn dịch thường gặp.
Rối loạn tự miễn dịch liên quan đến máu
Trong các rối loạn tự miễn dịch liên quan đến máu, hệ thống miễn dịch có thể tấn công máu hoặc mạch máu.
Viêm mạch máu tự miễn
Viêm mạch là tình trạng các mạch máu, bao gồm động mạch, tĩnh mạch và mao mạch bị viêm. Điều này có thể có vấn đề vì viêm mạch có thể gây hẹp và tắc nghẽn toàn bộ hoặc một phần mạch máu.
Viêm mạch có nhiều nguyên nhân, bao gồm cả rối loạn tự miễn dịch. Hầu hết các dạng viêm mạch tự miễn đều hiếm gặp. Trong trường hợp nghiêm trọng, viêm mạch tự miễn có thể dẫn đến tổn thương nội tạng hoặc tử vong.
Chứng tan máu, thiếu máu
Thiếu máu tán huyết xảy ra khi các tế bào hồng cầu (RBC) bị phá hủy nhanh hơn khả năng cơ thể có thể bổ sung chúng.
Hồng cầu mang oxy đi khắp cơ thể và khi số lượng hồng cầu thấp, điều này ảnh hưởng đến việc cung cấp oxy đến các mô và cơ quan khắp cơ thể. 2 Nó có thể gây ra các tác động từ mệt mỏi, ngất xỉu, tổn thương nội tạng hoặc thậm chí tử vong.
Một số loại thiếu máu tán huyết, chẳng hạn như giảm tiểu cầu miễn dịch , là bệnh tự miễn.
Thiếu máu ác tính
Thiếu máu ác tính được đặc trưng bởi sản xuất hồng cầu thấp. Trong bệnh thiếu máu ác tính, dạ dày không thể hấp thụ đủ lượng vitamin B12, một thành phần quan trọng trong sản xuất hồng cầu. Điều này xảy ra do quá trình tự miễn dịch phá hủy các tế bào tạo ra yếu tố nội tại (Intrinsic Factor – IF), một loại protein thường tạo điều kiện thuận lợi cho việc hấp thụ vitamin B12 trong dạ dày.
Tình trạng này dẫn đến thiếu máu mãn tính và cần điều trị bằng cách tiêm vitamin B12 mà không phụ thuộc vào sự hấp thu của dạ dày.
Rối loạn tự miễn dịch tiêu hóa
Có nhiều rối loạn tự miễn dịch liên quan đến hệ tiêu hóa. Trong những bệnh này, hệ thống miễn dịch tấn công nhầm vào các bộ phận của đường tiêu hóa.
Bệnh Celiac
Người ta ước tính cứ 100 người thì có một người mắc bệnh Celiac. Nếu bạn mắc bệnh này, hệ thống miễn dịch của bạn sẽ khởi động phản ứng miễn dịch tấn công ruột non nếu bạn tiêu thụ gluten. Điều này dẫn đến tổn thương các nhung mao dọc theo ruột non. Các nhung mao cần thiết cho quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng và nếu chúng bị tổn thương, chất dinh dưỡng sẽ không được hấp thụ đúng cách và các triệu chứng — chẳng hạn như khó chịu ở bụng , táo bón/hoặc tiêu chảy — có thể phát triển.
Bệnh viêm ruột
Bệnh viêm ruột (IBD) gây viêm mãn tính ở đường tiêu hóa dẫn đến tổn thương. Bệnh Chrohn và viêm loét đại tràng đều là những ví dụ về IBD tự miễn. Tình trạng viêm dẫn đến đau bụng, tiêu chảy tái phát, mệt mỏi và chảy máu trực tràng.
Rối loạn tự miễn dịch nội tiết
Rối loạn tự miễn dịch nội tiết bao gồm một nhóm lớn các bệnh được đặc trưng bởi sự tấn công của hệ thống miễn dịch vào các tế bào cụ thể ở một hoặc nhiều cơ quan sản xuất hormone.
Bệnh Addison
Bệnh Addison là một căn bệnh hiếm gặp được đặc trưng bởi sự phá hủy tự miễn dịch của một số tế bào của tuyến thượng thận. Tuyến thượng thận tạo ra cortisol, đây là loại hormone gây căng thẳng có vai trò duy trì lượng đường trong máu, huyết áp, chức năng miễn dịch và chức năng tim.
Những tuyến này cũng tạo ra aldosterone, giúp kiểm soát sự cân bằng natri và kali trong máu. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể gây tử vong.
Bệnh tiểu đường loại 1
Trong bệnh tiểu đường loại 1, tuyến tụy không tạo ra đủ insulin. Điều này được cho là do sự phá hủy tự miễn dịch của các tế bào đảo tụy. Không có đủ insulin, quá nhiều glucose vẫn còn trong máu. Đường huyết cao theo thời gian có thể gây ra các vấn đề về mắt, thận, tim và thần kinh.
Lượng glucose tăng đột ngột có thể xảy ra với bệnh tiểu đường loại 1 và có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng, chẳng hạn như mất ý thức, hôn mê, co giật hoặc tử vong.
Bệnh Graves
Bệnh Graves (hay còn gọi là bệnh Basedow) là một tình trạng tự miễn dịch trong đó tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp. Nó phổ biến ở phụ nữ gấp bảy lần so với nam giới. Các triệu chứng có thể bao gồm không dung nạp nhiệt, sụt cân, tim đập nhanh và lo lắng.
Trong bệnh mắt Graves, cơ mắt có thể bị viêm, khiến mắt lồi ra.
Bệnh viêm tuyến giáp Hashimoto
Trong bệnh viêm tuyến giáp Hashimoto, hệ thống miễn dịch tấn công tuyến giáp. Kết quả là tuyến giáp không sản xuất đủ hormone tuyến giáp và quá trình trao đổi chất trong cơ thể chậm lại. Phụ nữ bị ảnh hưởng với tỷ lệ gấp 10 lần so với nam giới.
Các triệu chứng có thể bao gồm tăng cân, lúc nào cũng cảm thấy lạnh, mệt mỏi và trầm cảm.
Rối loạn tự miễn dịch khớp
Trong một số rối loạn tự miễn dịch, tình trạng viêm có thể gây tổn thương khớp và mô liên kết.
Viêm khớp dạng thấp
Viêm khớp dạng thấp (RA) gây sưng, đau và cứng khớp. Nó phổ biến nhất ở ngón tay hoặc cổ tay và phổ biến hơn ở phụ nữ. RA là một bệnh mãn tính, suốt đời.
Rối loạn tự miễn dịch của hệ thần kinh
Trong các bệnh tự miễn của hệ thần kinh, hệ thống miễn dịch tấn công các tế bào trong não, tủy sống hoặc dây thần kinh ngoại biên.
Bệnh đa xơ cứng
Bệnh đa xơ cứng (MS) là một tình trạng mất myelin tự miễn dịch gây tổn thương vỏ myelin trong não, tủy sống và/hoặc dây thần kinh thị giác. Điều này làm chậm sự giao tiếp giữa não, cột sống và phần còn lại của cơ thể. MS có thể dẫn đến rối loạn thị giác, khó phối hợp, tê, yếu cơ và các vấn đề về nhận thức. MS phổ biến hơn ở phụ nữ.
Hội chứng Guillain Barre
Hội chứng Guillain-Barré là một căn bệnh hiếm gặp trong đó hệ thống miễn dịch tấn công hệ thần kinh ngoại biên (PNS). PNS bao gồm các dây thần kinh ở cánh tay, chân, thân và các cơ quan tiêu hóa điều khiển cảm giác và chuyển động của cơ thể. Các triệu chứng bắt đầu bằng tình trạng yếu hoặc ngứa ran ở chân, trong trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến gần như bị tê liệt. Đây là một tình trạng đe dọa tính mạng vì nó có thể ảnh hưởng đến cơ ngực kiểm soát hơi thở.
Bệnh nhược cơ
Bệnh nhược cơ xảy ra do hệ thống miễn dịch chặn hoặc thay đổi tín hiệu thần kinh đến cơ. Điều này gây ra sự yếu cơ. Các triệu chứng có thể bao gồm yếu mắt và mí mắt, suy giảm chức năng nuốt và cử động khuôn mặt.
Rối loạn tự miễn dịch ở da
Có nhiều rối loạn tự miễn dịch ảnh hưởng đến da. Trong những tình trạng này, hệ thống miễn dịch sẽ tấn công các mô nằm dọc các cơ quan của cơ thể, bao gồm cả da, cơ quan lớn nhất của cơ thể.
Bệnh vẩy nến
Bệnh vẩy nến là một bệnh tự miễn viêm gây ra các mảng da đỏ, có vảy, có thể ngứa hoặc đau. Các mảng này có thể xuất hiện trên mặt, lòng bàn tay, bàn chân, khuỷu tay, đầu gối và da đầu nhưng cũng có thể xuất hiện trên các bộ phận khác của cơ thể. Các triệu chứng có thể đến rồi đi hoặc trong một số trường hợp có thể tồn tại suốt đời.
Bệnh bạch biến
Bệnh bạch biến là một căn bệnh trong đó các tế bào tạo màu da bị phá hủy do quá trình tự miễn dịch. Nó gây ra các mảng trắng trên da và cũng có thể ảnh hưởng đến mũi, miệng và mắt. Nó cũng có thể khiến tóc bạc sớm. Bệnh bạch biến thường xảy ra trước tuổi 40.
Xơ cứng bì
Xơ cứng bì là một quá trình tự miễn dịch gây cứng và căng da và các mô liên kết.
Các rối loạn tự miễn dịch khác
Lupus ban đỏ hệ thống
Lupus ban đỏ hệ thống (Systemic Lupus Erythematosus – SLE) xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công các mô khắp cơ thể, gây viêm và tổn thương các cơ quan bị ảnh hưởng. Đây là dạng lupus phổ biến nhất và có thể ảnh hưởng đến thận, khớp…
Hội chứng Sjogren
Hội chứng Sjogren xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công các tuyến tạo ra nước mắt và nước bọt. Điều này gây ra tình trạng khô mắt, miệng, mũi, họng… Bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến phụ nữ và có thể liên quan đến các tình trạng tự miễn dịch khác, như viêm khớp dạng thấp.
