Nhóm máu là một đặc trưng cơ bản riêng biệt đối với mỗi người. Đối với di truyền, nhóm máu có thể được quy định bởi sự kết hợp của các gen mang tính trội hoặc lặn từ đó hình thành nên nhóm máu riêng biệt của từng người. Tuy nhiên, rất nhiều người thắc mắc rằng liệu nhóm máu có di truyền không và có thể xác định quan hệ huyết thống giữa các thành viên cùng họ hàng với nhau bằng cách xét nghiệm nhóm máu không? Nếu bạn đang có câu hỏi như vậy thì bài viết dưới đây sẽ giải đáp cho bạn một cách chi tiết.
Nhóm máu có di truyền không?
Theo như di truyền học thông thường, khi thụ tinh thì một nửa bộ nhiễm sắc thể của bố sẽ kết hợp với một nửa bộ nhiễm sắc thể tương đồng của mẹ để tạo nên một bộ hoàn chỉnh. Có vô số gen trên các nhiễm sắc thể sẽ quy định các tính trạng của con người liên quan đến màu da, màu tóc, nhóm máu…
Nhóm máu riêng biệt được tạo thành bởi sự kết hợp của các gen
Đối với nhóm máu trong di truyền học cũng được quy định dựa trên sự kết hợp giữa các gen tương đồng mang đặc tính trội hoặc lặn. Có vô số các tổ hợp gen khác nhau được kết hợp hoàn toàn ngẫu nhiên để tạo nên một nhóm máu riêng biệt. Vậy nên nếu bạn thắc mắc rằng nhóm máu có di truyền không, thì còn tùy thuộc vào gen quy định của nhóm máu đó trội hơn hay là lặn.
Con sinh ra có thể mang cùng nhóm máu giống với bố hoặc mẹ, hoặc cũng có thể mang một nhóm máu khác tùy vào sự kết hợp của các gen di truyền. Không nhất thiết bố mẹ mang nhóm máu A thì con sinh ra cũng phải mang nhóm máu A. Nhóm máu có di truyền không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác, đặc biệt là khi các gen kết hợp của bố và mẹ có thể tạo ra một nhóm máu mới của con khác với cả hai.
Đọc thêm: Chi phí xét nghiệm ADN phụ thuộc yếu tố nào?
Có thể dùng nhóm máu để xác định quan hệ huyết thống không?
Sau khi tìm hiểu về việc nhóm máu có di truyền không thì rất nhiều người đã đặt câu hỏi rằng có thể dùng nhóm máu để xác định quan hệ huyết thống giữa những người thân hoặc họ hàng không? Và cơ sở khoa học của phương pháp này như thế nào? Đây là một vấn đề đã được các nhà di truyền học nghiên cứu và tìm ra câu trả lời.
Đối với việc xác định huyết thống bằng nhóm máu thì câu trả lời là có thể, tuy nhiên vì việc giữ nguyên nhóm máu trong di truyền còn phụ thuộc nhiều yếu tố nên độ chính xác của phương pháp xác định huyết thống bằng nhóm máu là không cao, hay còn có thể nói là thiếu chính xác và chỉ mang tính tương đối. Do đó, phương pháp xác minh quan hệ huyết thống bằng cách xét nghiệm nhóm máu không được sử dụng cho các mục đích pháp lý vì thiếu cơ sở y học.
Dùng nhóm máu để xác định quan hệ huyết thống chỉ mang tính tương đối
Mặc dù thiếu tính chính xác và không thể dùng để xác định quan hệ huyết thống. Nhưng có thể dựa vào việc kết hợp của các gen quy định nhóm máu trong di truyền để suy ra nhóm máu của cha, mẹ hoặc người con. Giả sử nếu như các gen kết hợp thành công và không xảy ra tình trạng đột biến, thì nhóm máu có thể được xác định qua hai cách phổ biến sau:
Xác định nhóm máu của con dựa trên nhóm máu của cha và mẹ
Đây là một phương pháp hữu ích nếu bạn muốn xác định xem người con sinh ra có khả năng mang những nhóm máu gì và với tỷ lệ bao nhiêu nếu như biết được nhóm máu của cha và mẹ. Dựa trên xác suất kết hợp của các gen tương đồng, các nhà nghiên cứu đã đưa ra bảng nhóm máu di truyền như sau:
Bảng dự đoán nhóm máu người con theo di truyền
Như vậy theo như bảng trên, nếu cả bố và mẹ mang nhóm máu A thì con sinh ra có thể mang nhóm máu A hoặc là O. Nếu như con sinh ra mang nhóm máu khác với A và O thì có khả năng người con không phải là con của bố mẹ.
Bài viết liên quan: Anh chị em ruột có cùng nhóm máu không?
Xác định nhóm máu của cha dựa trên nhóm máu của mẹ và con
Một phương pháp khác để xác định nhóm máu nhưng lần này sẽ là nhóm máu của người cha khi đã biết được nhóm máu của người con và mẹ. Chúng ta có thể suy ngược ra người cha sẽ có khả năng mang những nhóm máu nào nếu như đã biết cụ thể nhóm máu của mẹ và con. Dưới đây là bảng dự đoán nhóm máu của người cha theo di truyền:
Bảng suy ra nhóm máu người cha dựa trên nhóm máu của mẹ và con
Vậy theo như bảng dự đoán trên, nếu nhóm máu của người mẹ là AB và nhóm máu của con là A hoặc B, thì người bố có khả năng mang bất kỳ loại nhóm máu nào trong các nhóm máu A, B, O, AB. Tuy nhiên có trường hợp đặc biệt là nếu mẹ mang nhóm máu AB thì con không thể mang nhóm máu O và ngược lại, con mang nhóm máu O thì mẹ không thể có nhóm máu AB.
Qua bài viết trên, bạn đã giải đáp được thắc mắc nhóm máu có di truyền không và hiểu hơn về việc sử dụng nhóm máu để dự đoán quan hệ huyết thống. Hy vọng bài viết này mang đến cho bạn những thông tin cần thiết và bổ ích về vấn đề nhóm máu và cách nhóm máu được sử dụng để suy ra những khả năng di truyền của nhóm máu theo di truyền học.
No Responses