Hội chứng buồng trứng đa nang là gì?
Hội chứng buồng trứng đa nang (Polycystic ovary syndrome – PCOS) là sự mất cân bằng nội tiết tố xảy ra khi buồng trứng (cơ quan sản xuất và giải phóng trứng) tạo ra quá nhiều hormone.
Nếu bạn mắc PCOS, buồng trứng của bạn sản sinh ra lượng hormone gọi là androgen cao bất thường. Điều này khiến hormone sinh sản của bạn bị mất cân bằng. Kết quả là những người mắc PCOS thường có chu kỳ kinh nguyệt không đều, trễ kinh và rụng trứng không đều.
Các nang nhỏ (túi chứa đầy chất lỏng với trứng chưa trưởng thành) có thể được nhìn thấy trên buồng trứng của bạn trên siêu âm do thiếu sự rụng trứng (không rụng trứng). Tuy nhiên, mặc dù có tên là “đa nang”, bạn không cần phải có u nang trên buồng trứng để mắc PCOS. U nang buồng trứng không nguy hiểm hoặc không gây đau đớn.
PCOS là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây vô sinh ở phụ nữ và những người được xác định là nữ khi sinh (AFAB). PCOS cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc các tình trạng sức khỏe khác.
PCOS bắt đầu ở độ tuổi nào?
Phụ nữ và mọi người AFAB có thể mắc PCOS bất cứ lúc nào sau tuổi dậy thì. Hầu hết mọi người được chẩn đoán ở độ tuổi 20 hoặc 30 khi họ đang cố gắng mang thai.
Bạn có thể có nguy cơ mắc PCOS cao hơn nếu bạn bị béo phì hoặc nếu những người khác trong gia đình ruột thịt của bạn mắc PCOS.
Triệu chứng của hội chứng buồng trứng đa nang
Các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến nhất của PCOS bao gồm:
- Béo phì: Từ 40% đến 80% số người mắc PCOS bị béo phì và gặp khó khăn trong việc duy trì cân nặng khỏe mạnh cho họ.
- Kinh nguyệt không đều: Kinh nguyệt bất thường bao gồm mất kinh hoặc không có kinh. Nó cũng có thể liên quan đến chảy máu nhiều trong kỳ kinh nguyệt.
- U nang trên buồng trứng
- Hiện tượng rậm lông bất thường: Bạn có thể mọc nhiều lông trên mặt hoặc mọc nhiều lông ở cánh tay, ngực và bụng. Điều này ảnh hưởng đến 70% số người mắc PCOS.
- Mụn trứng cá: PCOS có thể gây ra mụn trứng cá, đặc biệt là ở lưng, ngực và mặt của bạn. Mụn trứng cá này có thể tiếp tục kéo dài đến tuổi thiếu niên của bạn và có thể khó điều trị.
- Rụng tóc: Những người mắc PCOS có thể bị rụng từng mảng tóc trên đầu hoặc bắt đầu hói.
- Vô sinh: PCOS là nguyên nhân gây vô sinh phổ biến, dẫn tới không rụng trứng thường xuyên hoặc thường xuyên có thể dẫn đến không thể thụ thai.
Một số trường hợp phụ nữ có thể mắc PCOS nhưng không có bất kỳ triệu chứng nào. Nhiều người thậm chí không nhận ra mình mắc bệnh này cho đến khi họ gặp khó khăn khi mang thai hoặc tăng cân mà không rõ lý do.
Cũng có thể bạn bị PCOS nhẹ, khi các triệu chứng không đủ nghiêm trọng để bạn nhận thấy.
Một số triệu chứng này (chẳng hạn như mụn trứng cá, nhiều lông trên mặt và cơ thể, rụng tóc trên da đầu) là do nồng độ hormone gọi là androgen tăng lên. Những hormone này được tìm thấy ở tất cả phụ nữ, nhưng những người mắc PCOS có lượng cao hơn một chút.
Nguyên nhân gây hội chứng buồng trứng đa nang
Nguyên nhân chính xác của PCOS vẫn chưa được biết. Có bằng chứng cho thấy di truyền đóng một vai trò. Một số yếu tố khác, quan trọng nhất là béo phì, cũng đóng vai trò gây ra PCOS:
- Tăng tiết hormone androgen: Nồng độ androgen cao ngăn cản buồng trứng giải phóng trứng, gây ra chu kỳ kinh nguyệt không đều. Rụng trứng không đều cũng có thể khiến các túi nhỏ chứa đầy chất lỏng phát triển trên buồng trứng của bạn. Androgen cao cũng gây ra mụn trứng cá và mọc tóc quá mức ở phụ nữ.
- Kháng insulin: Sự gia tăng nồng độ insulin khiến buồng trứng của bạn sản xuất và giải phóng hormone nam (androgen). Nội tiết tố nam tăng lên sẽ ức chế sự rụng trứng và góp phần gây ra các triệu chứng khác của PCOS. Insulin giúp cơ thể bạn xử lý glucose (đường) và sử dụng nó làm năng lượng. Kháng insulin có nghĩa là cơ thể bạn không xử lý insulin một cách chính xác, dẫn đến lượng đường trong máu cao. Không phải tất cả những người bị kháng insulin đều bị tăng đường huyết hoặc mắc bệnh tiểu đường, nhưng tình trạng kháng insulin có thể dẫn đến bệnh tiểu đường. Thừa cân hoặc béo phì cũng có thể góp phần gây kháng insulin. Mức insulin tăng cao, ngay cả khi lượng đường trong máu của bạn bình thường, có thể cho thấy tình trạng kháng insulin.
- Viêm cấp độ thấp: Những người mắc PCOS có xu hướng bị viêm cấp độ thấp mãn tính. Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể thực hiện các xét nghiệm máu để đo mức protein phản ứng C (CRP) và bạch cầu, có thể cho biết mức độ viêm trong cơ thể bạn.
PCOS có thể gây sảy thai không?
Bị PCOS có thể làm tăng nguy cơ mắc một số biến chứng khi mang thai, mặc dù hầu hết phụ nữ và những người AFAB mắc PCOS đều có thể mang thai thành công. Các biến chứng khác của PCOS liên quan đến thai kỳ bao gồm tăng nguy cơ:
- Huyết áp cao khi mang thai
- Tiểu đường thai kỳ
- Sinh non (sinh trước tuần thứ 37 của thai kỳ) hoặc sinh mổ do béo phì, tiểu đường hoặc huyết áp cao.
Nếu bạn mắc PCOS, bạn cũng có nguy cơ sinh con lớn hơn dự kiến so với tuổi thai. Điều này đi kèm với nguy cơ phải sinh mổ cao hơn.
Trẻ sinh ra từ những người mắc PCOS có cơ hội được đưa vào phòng chăm sóc đặc biệt dành cho trẻ sơ sinh cao hơn.
Phụ nữ mang thai mắc PCOS có thể có nguy cơ sảy thai và thai chết lưu cao hơn. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu hơn trong lĩnh vực này.
Nếu bạn mắc PCOS và đang mang thai, điều quan trọng là bạn phải nói chuyện với bác sĩ. Nguy cơ xảy ra những biến chứng này có thể giảm bớt bằng cách theo dõi các triệu chứng PCOS của bạn và cẩn thận hơn trong suốt thai kỳ.
PCOS có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản không?
Nếu bạn mắc PCOS, bạn có thể khó có thai.
May mắn thay, bằng cách thay đổi lối sống hoặc điều trị vô sinh , hầu hết những người mắc PCOS đều có thể mang thai. Nói chuyện với bác sĩ hoặc chuyên gia sinh sản để được tư vấn riêng cho tình huống của bạn.
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) được chẩn đoán như thế nào?
Thường phải mất một thời gian để có được chẩn đoán PCOS. Điều này là do tình trạng này có thể bắt chước các vấn đề khác. Đôi khi, mọi người chỉ phát hiện ra mình mắc PCOS khi làm các xét nghiệm để tìm hiểu lý do tại sao họ gặp khó khăn khi mang thai.
Nếu bạn nghĩ mình có thể mắc PCOS, hãy đến gặp bác sĩ. Chẩn đoán sớm có nghĩa là các triệu chứng của bạn có thể được điều trị sớm.
Tại cuộc hẹn, bác sĩ sẽ:
- Hỏi về các triệu chứng của bạn
- Hỏi bệnh sử của bạn
- Thực hiện kiểm tra thể chất, đặc biệt tìm kiếm lông mặt dư thừa, rụng tóc, mụn trứng cá, da đổi màu và các vết thâm trên da.
- Thực hiện khám vùng chậu để tìm kiếm các nguyên nhân khác gây chảy máu bất thường.
- Thực hiện siêu âm vùng chậu để quan sát buồng trứng, kiểm tra độ dày của niêm mạc tử cung và tìm các nguyên nhân khác gây chảy máu bất thường.
- Yêu cầu xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ hormone và lượng đường trong máu.
Bác sĩ cũng có thể đề nghị xét nghiệm máu và siêu âm để tìm bất kỳ u nang nào trong buồng trứng.
Nhìn chung, để được chẩn đoán mắc PCOS, bạn cần có 2 trong 3 điều sau đây:
- kinh nguyệt không đều hoặc không có kinh;
- các triệu chứng do nồng độ hormone androgen tăng lên hoặc xét nghiệm máu cho thấy bạn có lượng hormone androgen tăng lên;
- siêu âm cho thấy nhiều u nang trên buồng trứng hoặc buồng trứng của bạn;
Điều trị hội chứng buồng trứng đa nang
Việc điều trị PCOS tùy thuộc vào từng người. Hãy nói chuyện với bác sĩ về cách điều trị tốt nhất cho bạn.
*** Nếu bạn đang cố gắng mang thai, việc điều trị PCOS của bạn sẽ tập trung vào:
- phục hồi rụng trứng đều đặn
- giảm cân
- cải thiện sức khỏe và lối sống
Nếu bạn đã thay đổi lối sống và vẫn gặp khó khăn trong việc mang thai, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm khả năng sinh sản. Họ cũng có thể kê đơn thuốc hỗ trợ sinh sản để giúp bạn rụng trứng. Trong một số trường hợp, họ có thể đề nghị phẫu thuật.
Một khả năng khác là thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), mang lại cơ hội thụ thai tốt nhất. Tuy nhiên, điều này có thể tốn kém và thường chỉ được xem xét khi tất cả các lựa chọn khác đều không thành công.
*** Nếu bạn không cố gắng mang thai, việc điều trị PCOS của bạn sẽ tập trung vào:
- giảm các triệu chứng của bạn
- giảm nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe lâu dài, bao gồm bệnh tim và tiểu đường loại 2
Nói chuyện với bác sĩ của bạn. Họ có thể giúp bạn quản lý các triệu chứng PCOS của mình bằng cách cung cấp:
- chiến lược quản lý giảm cân
- điều trị vấn đề về giấc ngủ
- điều trị mụn trứng cá
- thuốc, bao gồm cả biện pháp tránh thai nội tiết tố (ngừa thai) để kiểm soát kinh nguyệt không đều
Có thể ngăn ngừa hội chứng buồng trứng đa nang không?
Không có cách nào được chứng minh là có thể ngăn ngừa PCOS, nhưng bạn có thể thực hiện các bước nhỏ để giảm các triệu chứng của mình. Ví dụ, ăn thực phẩm bổ dưỡng, tập thể dục thường xuyên và quản lý cân nặng hợp lý cho cơ thể có thể giúp bạn tránh được ảnh hưởng của PCOS.
No Responses