Kháng thể tuyến giáp là gì?
Bệnh tuyến giáp có nhiều nguyên nhân nhưng phổ biến nhất là các bệnh tự miễn dịch.
Hệ miễn dịch của cơ thể chúng ta thường tạo ra kháng thể để chống lại vi trùng, nhưng đôi khi nó tấn công nhầm vào các mô khỏe mạnh, trong đó có tuyến giáp. Điều này có thể dẫn đến các bệnh tuyến giáp tự miễn. Trong trường hợp này, xét nghiệm máu sẽ phát hiện các tự kháng thể, các protein miễn dịch cụ thể mà cơ thể sản xuất để tiêu diệt các tế bào mục tiêu.
Kháng thể tuyến giáp do hệ miễn dịch của cơ thể tiết ra khi nhận nhầm tế bào tuyến giáp là các yếu tố gây bệnh bên ngoài. Kháng thể tuyến giáp có thể khiến tuyến giáp sản xuất quá nhiều hoặc không đủ hormone tuyến giáp. Xét nghiệm kháng thể có thể xác định nguyên nhân gây ra tình trạng bệnh tuyến giáp của bạn.
Có 3 loại kháng thể tuyến giáp, bao gồm:
| Kháng thể tuyến giáp | Kí hiệu | Bệnh tuyến giáp |
| Kháng thể peroxidase tuyến giáp | TPO-Ab | Bệnh Hashimoto, bệnh Basedow (Graves) và có thể là ung thư tuyến giáp |
| Kháng thể thụ thể hormone kích thích tuyến giáp | TSHR-Ab | Liên quan chặt chẽ đến bệnh Basedow (Graves) |
| Kháng thể thyroglobulin | Tg-Ab | Xuất hiện nhiều hơn trong bệnh Hashimoto |
Nếu bạn có các triệu chứng của bệnh tuyến giáp, xét nghiệm kháng thể tuyến giáp có thể được yêu cầu để tìm kiếm các protein này. Dựa trên sự hiện diện và số lượng của các kháng thể này, phòng thí nghiệm có thể xác định xem liệu có khả năng liên quan đến bệnh tự miễn hay không và nếu có thì đó là bệnh nào.
Bài viết này thảo luận về các kháng thể kháng tuyến giáp, tác dụng của chúng và lý do tại sao bạn có thể cần phải xét nghiệm. Đồng thời cũng sẽ giúp bạn hiểu ý nghĩa kết quả xét nghiệm kháng thể tuyến giáp.
Kháng thể kháng Thyroperoxidase (TPO-Ab)
Kháng thể kháng thyroperoxidase (TPO-Ab) nhắm mục tiêu peroxidase tuyến giáp (target thyroid peroxidase – TPO). TPO là một loại enzyme trong tuyến giáp giúp sản xuất hormone tuyến giáp quan trọng gọi là triiodothyronine (T3) và thyroxin (T4).
TPO sử dụng iốt, một chất dinh dưỡng quan trọng, để sản xuất các hormone này sau khi được hướng dẫn thực hiện hormone kích thích tuyến giáp (TSH) được giải phóng từ tuyến yên , một cơ quan nhỏ nằm trong não của bạn.
Kháng thể chống TPO ngăn TPO sử dụng iốt. Điều này gây ra chứng suy giáp, trong đó tuyến giáp của bạn không sản xuất đủ hormone tuyến giáp.
Kháng thể kháng TPO được tìm thấy ở khoảng 90% số người mắc bệnh viêm tuyến giáp Hashimoto. Tuy nhiên, chúng cũng được tìm thấy ở 75% số người mắc bệnh Basedow (Graves) và 10% đến 20% số người mắc bệnh ung thư tuyến giáp.
Để đưa ra chẩn đoán xác định, có thể cần phải thực hiện các xét nghiệm máu và kiểm tra khác nếu nhận được kết quả xét nghiệm TPO-Ab dương tính.
Ví dụ, những người mắc bệnh Hashimoto thường bị suy giáp nên sẽ có mức T3 và T4 thấp nhưng mức TSH cao. Điều này là do tuyến yên sẽ sản xuất nhiều TSH hơn trong nỗ lực “ra lệnh” cho tuyến giáp sản xuất nhiều T3 và T4 hơn.
Đồng thời, có thể mất thời gian để kháng thể kháng TPO có tác dụng thay đổi nồng độ TSH. Trong một số trường hợp, bạn có thể xét nghiệm dương tính với kháng thể kháng TPO trong nhiều tháng hoặc nhiều năm trước khi được chẩn đoán mắc bệnh suy giáp. Một số người có kháng thể kháng TPO không bao giờ bị suy giáp.
Kháng thể thụ thể hormone kích thích tuyến giáp (TSHR-Ab)
TSH bắt đầu sản xuất T3 và T4 bằng cách liên kết với các phân tử trên tuyến giáp gọi là thụ thể TSH. Kháng thể thụ thể TSH (TSHR-Ab) bắt chước hoạt động của TSH và bằng cách nhắm mục tiêu vào các thụ thể này, có thể gây ra bệnh cường giáp.
TSHR-Abs hiện diện ở hơn 85% số người mắc bệnh Graves và ít gặp hơn ở bệnh Hashimoto. Như vậy, nồng độ kháng thể TSHR cao là dấu hiệu gợi ý rõ ràng về bệnh Graves.
Xét nghiệm TSHR-Ab đôi khi còn được gọi là xét nghiệm globulin miễn dịch kích thích tuyến giáp (TSI).
Kháng thể kháng Thyroglobulin (Anti-Tg)
Thyroglobulin (Tg) là một loại protein do tuyến giáp tạo ra, rất cần thiết cho việc sản xuất T3 và T4. Kháng thể kháng Tg tấn công thyroglobulin, làm giảm sản xuất hormone tuyến giáp và dẫn đến suy giáp.
Kháng thể kháng Tg được tìm thấy ở 70% số người mắc bệnh Hashimoto và 30% số người mắc bệnh Graves. Mặc dù vậy, chúng có xu hướng biểu hiện bệnh Hashimoto nhiều hơn khi kết hợp với kết quả chống TPO dương tính.
Mặc dù kháng thể kháng thyroglobulin không phải là yếu tố dự báo tốt nhất về rối loạn tuyến giáp nhưng không nhất thiết phải bỏ qua chúng. Không giống như kháng thể TPO, kháng thể thyroglobulin không có khả năng kích thích phản ứng miễn dịch ở tuyến giáp, nhưng chúng có thể hữu ích trong chẩn đoán một số tình trạng tuyến giáp.
Mức kháng thể kháng Tg có thể cho thấy tầm quan trọng trong những trường hợp sau:
- Bệnh nhân được chẩn đoán mắc ung thư biểu mô tuyến giáp có kháng thể Tg tăng cao có thể có nguy cơ cao bị ung thư lan đến các hạch bạch huyết hoặc các cơ quan xung quanh. Mức độ tăng cao cũng có thể cho thấy nguy cơ tái phát ung thư tuyến giáp cao sau khi điều trị.
- Bệnh nhân ung thư vú cũng có thể có kết quả xét nghiệm kháng thể thyroglobulin cao.
- Kháng thể Tg tăng cao có thể có tỷ lệ lưu hành cao hơn ở những người mắc bệnh mô liên kết tự miễn dịch. Điều này cho thấy rằng sàng lọc bệnh tuyến giáp ở những quần thể này có thể có lợi.
Một nghiên cứu cho thấy sau khi điều trị thành công bệnh tuyến giáp, nồng độ thyroglobulin giảm trở lại mức tham chiếu bình thường. Điều quan trọng cần chỉ ra là nghiên cứu này đã kiểm tra mức protein thyroglobulin thực tế chứ không phải mức kháng thể Tg.
Tuy nhiên, phát hiện này phù hợp với một nghiên cứu khác cho thấy kháng thể kháng Tg tăng cao có liên quan đến mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng suy giáp, bao gồm tóc yếu, sưng mặt và mắt cũng như khàn giọng.
Tự kháng thể thyroglobulin có thể không phải là chỉ số tốt nhất về bệnh tuyến giáp , nhưng có thể sẽ tiếp tục hữu ích trong việc sàng lọc và theo dõi các tình trạng chọn lọc.
Kết quả xét nghiệm kháng thể tuyến giáp
Nồng độ kháng thể có thể được kiểm tra bằng mẫu máu. Xét nghiệm kháng thể đo lượng kháng thể trên mỗi mililit (mL) hoặc lít (L) máu theo đơn vị quốc tế (IU).
Giá trị bình thường của kháng thể tuyến giáp là:
- Xét nghiệm kháng thể peroxidase tuyến giáp (TPOAb): Dưới 30 IU/mL
- Xét nghiệm globulin miễn dịch kích thích tuyến giáp (TSI): Dưới 0,54 IU/L
- Xét nghiệm kháng thể thyroglobulin (TgAb): Dưới 10 IU/mL
Ý nghĩa của kháng thể tuyến giáp
Điều trị tuyến giáp không dựa trên mức độ kháng thể. Điều trị dựa trên các triệu chứng và nồng độ TSH, T4 và T3.
Xét nghiệm kháng thể rất hữu ích trong việc tìm ra nguyên nhân gây ra bệnh tuyến giáp của bạn. Họ cũng có thể giúp xác định bệnh tuyến giáp cận lâm sàng, là bệnh tuyến giáp có triệu chứng nhẹ hoặc không có triệu chứng.
Kháng thể tuyến giáp dương tính cho thấy bạn có thể mắc bệnh tuyến giáp tự miễn. Tuy nhiên, chúng chỉ là một phần của bức tranh.
Kết quả phân tích nồng độ kháng thể tuyến giáp có thể giúp các bác sĩ quyết định xem có cần điều trị hay không. Các bác sĩ cũng sẽ xem xét các triệu chứng, tiền sử gia đình và các kết quả xét nghiệm máu khác của bạn.
Sự hiện diện của kháng thể có thể xác nhận bệnh suy giáp cận lâm sàng. Điều trị sớm có thể ngăn chặn sự tiến triển của bệnh, nhưng điều này cần thêm các dữ liệu trên lâm sàng.
